سفری به کاشان وگذری در اعماق تاریخ ایران 

 کاشان شهری کهن با قدمتی بیش از۷ هزارسال، گنجینه‌ای ازاولین تمدن‌های انسانی است. میراثی به‌ جا مانده از تاریخ و تمدن با شکوه چند هزارساله کشورمان با بیش از ۱۷۰۰  بنای تاریخی. تماشاکده‌‌ای است دل‌فریب و زیبا برای نگریستن و تأمل در اعجازمعماری و تمدن ایران زمین.

کاشان مهد تمدن و فرهنگ ایران است. مکانی که به اعتقاد برخی باستان‌شناسان، ازقدیمی‌ترین سکونت گاه‌های اجتماعی بشربوده است. شهری پراز جاذبه‌های تاریخی و باستانی. شهر دیدنی‌های طبیعی و زیبا، شهر آیین‌های سنتی و کهن. شهری پراز اتفاقات مهم تاریخی. کاشان شهر گل‌های خوش عطر و خانه‌های تاریخی است، خانه‌هایی که هرکدام کوله باری از فرهنگ وتمدن را به دوش می‌کشند.

سفری به کاشان

باهمراه همیشگی‌ام درحال تدارک سفری متفاوت بودیم. سفری به هزاره‌های تاریخ ایران. سفری که ما را به دوره‌های گذشته کشورمان ببرد. می‌خواستیم با فرهنگ و تمدن آن زمان آشنا شویم. برای سفر به عصر باستان باید به دیدن مکانهای تاریخی می‌رفتیم وچه جایی بهتر از کاشان! شهری در اصفهان نصف جهان.

برای سفر به دل تاریخ وتمدن ایران زمین راهی شمال استان اصفهان شدیم. درحاشیه کویر به کاشان رسیدیم. شهرستانی با وسعتی حدود ده هزارکیلومتر مربع وجمعیتی حدود سیصدوسی هزارنفر.

 دنبال جایی برای ماندن بودیم. می‌خواستیم همه چیز رنگ و بویی از گذشته داشته باشد. به پیشنهاد یکی از دوستان به هتلی سنتی به نام سرای طاق چشمه رفتیم. خانه‌ای سنتی با حال وهوایی قدیمی، یادگاری از دوران قاجار و پهلوی. خانه‌ای دو طبقه با حیاطی نسبتا کوچک با دیوا‌رهای کاهگلی، حوض وفواره واتاقهای با طاقهای گنبدی. خانه‌ای بسیار تمیز، دلنشین وباصفا بود. در اتاقمان مستقر شدیم. پس از کمی استراحت با راهنمایی مدیریت مجموعه طاق چشمه، لیستی از بهترین جاهای دیدنی کاشان تهیه کردیم.

شهر نوش آباد

نوش آباد از توابع شهرستان آران وبیدگل وشهری در حاشیه کویر ایران است که در فاصله پنج کیلومتری کاشان واقع شده است. این شهر دارای آثار وبناهای متعدد از دوره‌های مختلف تاریخ است. نوش آباد بیش از صد اثر تاریخی دارد که حدود ۲۰ اثر به ثبت ملی رسیده است.

ازمهمترین ومعروفترین آثار تاریخی نوش آباد می‌توان به شهر زیرزمینی اویی اشاره کرد . شهری اعجاز انگیز دردل زمین و یادگاری ازنبوغ ایرانیان در دوره ساسانیان. این شهرسه طبقه تا عمق ۱۸ متری زمین ارتفاع دارد و تقریبا درزیرکل منطقه نوش آباد گسترده شده‌است. شهرزیرزمینی نوش آباد درواقع پناهگاهی بوده برای زمان جنگ و حمله دشمنان. ورود به شهر از طریق کانالهای شبیه چاه بوده که تقریبا درهر محله ای وجود داشته است. شهر در طی زمان و عدم نیاز به استفاده از پناهگاه و همچنین نفوذ سیلابها آسیب دیده و راه‌های ورودی آن بسته شده و درنتیجه به دست فراموشی سپرده می‌شود تا اینکه در سال ۸۳ به صورت اتفاقی کشف شده ودرسال ۸۵ جزو میراث ملی کشور به ثبت می‌رسد.

شهر زیرزمینی اویی یکی ازشگفت انگیزترین جاذبه‌های گردشگری کاشان است. درهرگوشه و کنارش درراهروها و دالانهایش می‌توان داستانهای تعقیب و گریز را متصور شد. دیدن اتاقها و انبارهای آذوقه، کانال‌های تهویه هوا و چاه‌های آب ودیگر امکانات درهرطبقه، بدون شک شما را مجذوب نبوغ اجداد ونیاکانمان خواهدکرد.  

یکی دیگرازمعروفترین جاهای دیدنی کاشان مسجد جامع عتیق نوش آباد است. بنایی عظیم وبا شکوه که از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی کاشان هم به شمار می‌رود. این مسجد بر روی بنایی قدیمی‌ترکه گفته می شود آتشکده بوده پایه‌گذاری شده است. بنابراین قدمت مکانی این اثر تاریخی به دوران قبل از اسلام برمی‌گردد.

مسجد جامع عتیق درمرکزشهر نوش آباد واقع شده وساخته دست هنرمندان معمار و خوش ذوق کاشانی در دوره سلجوقی است. این اثرتاریخی در دهه هفتاد خورشیدی به ثبت میراث ملی رسیده است. مسجد عتیق دارای صحنی برزگ و دو ایوان درضلع های شمالی و جنوبی است. طاق نمایی ظریف که با آجرکاری تزئین شده سقف ایوان شمالی را دیدنی کرده است. ایوان جنوبی هم با تزئینات آجری، کاشی‌کاری و کتیبه‌های قرآنی، نظرهر بیننده‌ای را به خود جلب می کند. شبستانی بزرگ هم درضلع شرقی مسجد قرار دارد که سقف آن آجری و به صورت طاق چشمه‌ای است. در گوشه شمال غربی مسجد، مناره ای آجری قرار دارد که از نظر قدمت سومین مناره قدیمی وتاریخ دار ایران است. مسجد جامع نوش آباد دارای سه جفت در چوبی کنده کاری شده است که برروی یکی از آنها کتیبه‌ای متعلق به قرن دوازدهم هجری قمری نقش بسته است.

یکی دیگر ازجاهای دیدنی کاشان درمنطقه نوش آباد قلعه خشتی سی زان است که درسال ۸۱ به ثبت میراث ملی کشور رسیده است. این قلعه یکی از زیباترین و مستحکم‌ترین قلعه‌های دفاعی است که با خشت وگل ودر وسعتی بیش از یک هکتارساخته شده ‌است. این اثر تاریخی مربوط به دوره‌های سلجوقیان وتیموریان بوده و در شرق نوش آباد واقع شده است. دژ نظامی سی زان دارای۹ برج دیدبانی است که هربرج با دیوارهای بلند گلی با ضخامتی بیش از۵ متر به هم متصل شده‌اند. قلعه سی زان دارای دو ورودی یکی در شمال شرقی و دیگری در شمال غربی می باشد. ورودی اصلی، ورودی شمال غربی است که دارای استحکامات مخصوص است. ورودی شمال شرقی الحاقی بوده و بعدا ساخته شده‌است. گرچه قسمتهایی از قلعه دراثر نفوذ سیلاب به داخل قلعه، از بین رفته است اما همچنان شکوه و عظمت خود را دارد ویکی ازبهترین جاذبه های گردشگری کاشان محسوب می‌شود.